რეზიუმე ინგლისურ და რუსულ ენებზე.

ავტორისაგან -- შესავალი -- ისტორიული მატერიალიზმის აღქმა-გაგების ისტორია ქართულ საზოგადოებრივ აზროვნებაში -- ილიას დამოკიდებულება (მიმართება) მარქსიზმისა და ნოე ჟორდანიასადმი -- იოსებ სტალინისა და ვლადიმერ ლენინის მიერ ისტორიული მატერიალიზმის პროფანაცია-გავულგარულების მაგალითები -- როგორ გავიგოთ წარმოების წესის შინაარსი? -- გეოგრაფიული გარემოს მნიშვნელობა -- დემოგრაფიული ფაქტორის როლი -- საზოგადოების ისტორიული გარემოცვის როლი -- რასობრივი ფაქტორი -- ეკონომიკურ-საზოგადოებრივ ფორმაციების საკითხი ისტორიულ მატერიალიზმში -- არქაული კომუნისტური ფორმაციის სპეციფიკა -- დიალექტიკა და მსოფლიო ისტორია -- სოციალური კლასებისა და სახელმწიფო წარმოება -- დიდი გაუგებრობანი ვლადიმერ ლენინის სოციალური კლასებისა და სახელმწიფოს წარმოშობის საკითხშიკლასობრივი ბრძოლის პრობლემისათვის -- ანტიკურ საზოგადოებაში კლასობრივი ბრძოლის საკითხი -- სოციალური რევოლუციის საერთო კანონზომიერების პრობლემა -- ადამიანი და ისტორია -- ერის საკითხი, ეთნიკური ფორმის მონაცვლეობა ისტორიულ პროცესში -- კრიტიკული მოსაზრებანი საბჭოურ შეხედულებებზე ფილოსოფიის ისტორიის, როგორც მეცნიერების, შესახებ -- ფილოსოფიისა და ისტორიოგრაფიის ურთიერთკავშირ -- ისტორიული მატერიალიზმის კრიტიკის მცდელობები პოსტსაბჭოურ საქართველოში. მათი კრიტიკა -- ანართი -- ბოლოსიტყვა.